آیا می‌دانستید که یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌علاقگی دانش‌آموزان ایرانی به زبان انگلیسی و مشکلات یادگیری آن‌ها در سطوح بالاتر، ضعف در فراگیری صحیح لغات در سطوح ابتدایی است؟ بی‌توجهی به اهمیت یادگیری کلمه و یا تکیه و اصرار بر یادگیری واژگان در جمله و متن در سطوح آغازین یادگیری زبان انگلیسی باعث شده است که بسیاری از فراگیران و دانش‌آموزان هیچ توانایی و علاقه‌ای به یادگیری زبان نداشته باشند، چرا که از درک معنی کلمه‌های پایه‌ای ناتوانند و این ضعف به نوبه خود باعث بی‌علاقگی بیشتر آن‌ها می‌شود. همان‌طور که گفته شد، سبب‌ساز این مشکل معمولاً به دو شکل ظاهر می‌شود:
- بی‌توجهی به اهمیت یادگیری کلمه
- تکیه و اصرار بر یادگیری واژگان در جمله و متن
آموزش‌هایی که بیشتر به ساختار و گرامر توجه دارند اهمیت یادگیری کلمه‌ها را نادیده می‌گیرند. طبیعتاً تا وقتی آجری وجود نداشته باشد که بین تیرآهن‌های ساختمان را پر کند نمی‌توانیم از آن ساختمان استفاده کنیم؛ به همین ترتیب تا کلمه‌ای یاد نداشته باشیم، نمی‌توانیم آن را در ساختارهایی که یاد داریم قرار دهیم و از آن ساختارها استفاده کنیم.
اما مورد دوم یعنی اصرار بر یادگیری لغت در جمله مسئله پیچیده‌تری است. در واقع، چنین ذهنیتی ایجاد شده که یادگیری لغت و معنی متعلق به صدها سال پیش است و در آموزش مدرن جایی ندارد. کار به جایی رسیده که اگر مدرس زبانی اندکی به این سمت و سو برود برچسب بی اطلاعی و بی دانشی دریافت خواهد کرد. البته این یادگیری کلمه در متن نه کاملاً درست است و نه کاملاً نادرست. تحقیقات علمی (دقت کنید که واقعاً تحقیقات علمی انجام شده و بر مبنای نظرات شخصی نیست) نشان می‌دهد که حفظ لغت و معنی (Word Pair) در یادگیری لغت در سطوح ابتدایی فراگیری زبان بسیار مؤثر است. البته که منطق هم نمی‌تواند چیزی به جز این را تأیید کند؛ چرا که فراگیر در سطوح ابتدایی اصلاً نمی‌تواند متن انگلیسی بخواند و بفهمد، چه برسد که از میان آن متن بخواهد کلمه هم یاد بگیرد. این مشکل با افزایش سطح زبانی فراگیر کمتر و کمتر می‌شود، اما تمرکز بر یادگیری لغت در متن برای سطح ابتدایی نه مؤثر است و نه منطقی. (برای بررسی تحقیقات علمی انجام شده در این باره می‌توانید عبارت Research on explicit instruction of vocabulary for beginners را در گوگل جستجو کنید). به عنوان نمونه در مقاله‌ای به قلم آلن هانت و دیوید بگلر می‌خوانیم:
Although all of these approaches and principles have a role to play in vocabulary instruction, the learners’ proficiency level and learning situation should be considered when deciding the relative emphasis to be placed on each approach. In general, emphasizing explicit instruction is probably best for beginning and intermediate students who have limited vocabularies. On the other hand, extensive reading and listening might receive more attention for more proficient intermediate and advanced students.
ترجمه: اگرچه همه این رویکردها و اصول در آموزش لغات نقش دارند، در هنگام تصمیم‌گیری برای میزان تأکید بر هر روش باید سطح زبان فراگیر و موقعیت و شرایط یادگیری را در نظر گرفت. به طور کلی، تأکید بر آموزش صریح (ارائه لغت و معنی) برای فراگیران در سطوح آغازین و میانی که دامنه واژگان محدودی دارند بهترین عملکرد را دارد. از طرف دیگر، مطالعه و شنیدن گسترده (خواندن متن‌های مختلف و گوش دادن به انگلیسی به فراوانی) می‌تواند برای فراگیران در سطوح رده‌بالای میانی و پیشرفته توجه بیشتری دریافت کند.
البته که فقط حفظ واژگان بدون استفاده و مشاهده آن‌ها در متن نمی‌تواند تأثیر زیاد یا ماندگاری داشته باشد. به همین دلیل ما در مجموعه آموزشی زبان متوسطه یکم تمهیداتی اندیشیده‌ایم که در ادامه ذکر خواهد شد.
با تکیه بر اطلاعات بالا، مجموعه لغات زبان متوسطه یکم به صورت درس به درس در اختیار شما گرامیان قرار گرفته است. در این مجموعه که برای همه‌ی دروس زبان متوسطه اول آماده و ارائه شده است، برای هر درس یک فایل pdf تهیه شده که حاوی واژه‌های جدید و کاربردی آن درس است. این فایل برای هر درس به سه قسمت تقسیم شده که هر قسمت به منظور یادگیری در یک جلسه‌ی آموزشی پیش‌بینی‌شده است. البته زمان‌بندی این جلسات به برنامه‌ی شما بستگی دارد. مثلاً می‌توانید همگام با تدریس در آموزشگاه پیش بروید؛ یا خودخوان. اگر می‌خواهید خودخوان کار کنید می‌توانید هر جلسه را برای یک هفته در نظر بگیرید، یا اگر می‌خواهید فشرده‌تر پیش بروید هر جلسه حتی می‌تواند برای یک روز در نظر گرفته شود. همراه با این فایل pdf، تلفظ تک تک کلمه‌ها در یک فایل ویدیویی نیز ارائه شده است؛ به این صورت که همراه با تلفظ صداهای حروف هر کلمه، واژه‌ی مورد نظر هایلایت می‌شود تا درک بهتری از صداهای حروف نیز پیدا کنید.
تدریس خط به خط و کامل دروس هر سه پایه نیز به صورت مجزا ارائه شده است که آن هم معمولاً به صورت سه جلسه جداگانه برای هر درس تنظیم شده و با تقسیم بندی واژگان درس تطبیق دارد. دقت داشته باشید که لیست کلمات به ترتیب ظاهر شدن در صفحات کتاب مرتب شده و نه بر اساس حروف الفبا. هدف ما این بوده است که پس از حفظ کلمه، آن را در جمله‌های موجود در کتاب نیز ببینید و به کار ببرید تا فراگیری آن تقویت شود. کلمه‌هایی از لیست بخش دیکشنری تصویری که در پایان کتاب درسی دانش‌آموز قرار دارد، اما در متن درس وجود نداشته نیز در انتهای لیست کلمه‌های درس گنجانده شده است.
توجه داشته باشید که با تهیه هر یک از آثار ارائه شده در این مجموعه به رایگان تحت پوشش دائمی پشتیبانی زبانتیک قرار خواهید گرفت. توضیحات روش درخواست ورود در فایلی به نام info در میان فایل‌های خریداری شده قرار گرفته است.
در نهایت، توجه داشته باشید که کیفیت این پروژه تضمین شده است و مطمئنیم که رضایت صد در صدی شما محقق خواهد شد.
(همه لینکها در صفحه جدید باز می شوند.)
برای اینکه متن حاضر را خلاصه کرده باشیم به ذکر چند پرسش و پاسخ می پردازیم:
مهم ترین عوامل ناتوانی و بی علاقگی فراگیران و دانش آموزان نسبت به زبان انگلیسی چیست؟
دو مورد مهم: بی‌توجهی به اهمیت یادگیری کلمه و تکیه و اصرار بر یادگیری واژگان در جمله و متن.
آیا حفظ لغات کلا کار اشتباهی است؟
به طور خلاصه می توان گفت که برخلاف باور نسبتا رایج، حفظ لغت نه تنها کار اشتباهی نیست، بلکه به خصوص در سطوح ابتدایی یادگیری زبان می تواند بسیار موثر باشد و به مانند یک استارت اولیه برای فراگیر عمل کند.
پس باید بنشینم و از روی دیکشنری، کلمه حفظ کنم؟
قطعا خیر، چنین نوعی از یادگیری برای سطوح آغازین و پس از آن، گهگاه یا برای برخی از کلمه ها کاربردی است، اما اگر فقط کلمه حفظ کنید و هیچ استفاده ای از آن کلمه ها نشود، زحمت بیهوده ای کشیده اید، چرا که خیلی زود همه آن لغات از یادتان خواهد رفت. شاید بهتر باشد اینطور بگوییم: کلمه ای را حفظ می کنیم که به کارمان بیاید! بنابراین، بهترین روش این است که در سطح ابتدایی با کمک حفظ واژه ها به اصطلاح راه بیفتید، کلمه ها را با مطالعه و شنیدن زیاد در متن و موقعیتهای مختلف ببینید و هر کجا که می توانید به کار ببرید. در سطوح بالاتر نیز همین روند را با تکیه بیشتر بر یادگیری در متن ادامه دهید تا اینکه کم کم بتوانید بخش اعظم یادگیری را در موقعیت های واقعی کسب کنید.
اگر سوال یا تردیدی دارید، لطفا حتما آن را از طریق بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
