تلفظ در واقع همان روش تولید و درک صداهای زبان است. تلفظ هر زبان یکی از اجزای اساسی ارتباط مؤثر است، زیرا بر میزان فهم ما از دیگران و درک ما توسط دیگران تأثیر میگذارد. با این حال، تلفظ زبان انگلیسی برای افراد غیر انگلیسی زبان میتواند دشوار باشد، زیرا ممکن است در صداها، استرس، ریتم و لحن (Stress، Rhythm، Intonation) با مشکل مواجه شوند. در این مقاله، بعضی از عوامل مؤثر بر تلفظ، برخی از استراتژیهایی که میتوانند به بهبود تلفظ کمک کنند و همچنین برخی از ابزارها و روشهایی که میتوانند به زبان آموزان در تمرین تلفظ کمک کنند را ذکر خواهیم کرد.
عوامل مؤثر بر تلفظ
عوامل مختلفی بر نحوه و کیفیت تلفظ زبان تأثیر میگذارند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
زبان مادری
یکی از مهمترین عواملی که بر تلفظ تأثیر میگذارد، زبان مادری زبان آموز است. زبانهای مختلف سیستمهای صوتی متفاوتی دارند که ممکن است با صداهای انگلیسی مطابقت نداشته باشد. به عنوان مثال، برخی از زبانها صداهای /p/، /t/ و /k/ که در انگلیسی رایج است را ندارند. در نتیجه، زبان آموزان ممکن است در تولید یا تشخیص این صداها مشکل داشته باشند، یا اینکه آنها را با صداهای مشابه زبان مادری خود جایگزین کنند.
میزان مواجهه با زبان انگلیسی
عامل دیگری که بر تلفظ تأثیر میگذارد، کمیت و کیفیت قرار گرفتن در معرض زبان انگلیسی است. هرچه زبان آموزان بیشتر به انگلیسی گوش دهند و صحبت کنند و هر چه درجه کیفی تعاملات انگلیسی بیشتر باشد، مهارتهای تلفظی فرد بیشتر و بهتر تقویت خواهد شد. با این حال، همه زبانآموزان فرصتهای یکسانی برای تعامل با سخنرانان بومی یا ماهر انگلیسی، یا دسترسی به منابع معتبر و متنوع زبان اصلی، مانند فیلمها، پادکستها یا آهنگها ندارند.
انگیزه و اشتیاق زبان آموز
عامل سومی که بر تلفظ تأثیر میگذارد، انگیزه زبان آموز است. برخی از زبان آموزان ممکن است دلایل شخصی یا حرفهای بیشتری برای بهبود و تقویت تلفظ خود داشته باشند؛ مانند افزایش اعتماد به نفس، جلوگیری از سوء تفاهم یا رسیدن به یک هدف خاص مثل مهاجرت یا شرکت در یک آزمون Speaking. طبیعتاً چنین افرادی تمایل بیشتری به صرف زمان و تلاش در تمرین تلفظ خود خواهند داشت و بیشتر تلاش میکنند تا از دیگران بازخورد و راهنمایی بگیرند.
تأثیر سن زبان آموز بر تلفظ
چهارمین عاملی که بر تلفظ تأثیر میگذارد، سن زبان آموز است. تحقیقات نشان میدهد که زبانآموزان کم سن و سالتر از مزایای بیشتری در اکتساب تلفظ بومیمانند برخوردارند، زیرا مغز آنها انعطافپذیرتر و سازگارتر است و تداخل کمتری از زبان اول خود دارند. با این حال، این بدان معنا نیست که زبان آموزان مسنتر نمیتوانند تلفظ خود را بهبود بخشند، چرا که میتوانند از نقاط قوت دیگری مانند استراتژیهای فراشناختی و مهارتهای یادگیری بیشتر و آگاهی کاملتری از نقاط قوت و ضعف خود بهره برداری کنند.
استراتژیهای بهبود تلفظ
تلفظ را میتوان یک مهارت دانست و لذا مانند هر مهارت دیگری میتوان آن را تقویت کرد. در این بخش به برخی از مؤثرترین استراتژیها و روشهای بهبود و تقویت تلفظ زبان انگلیسی اشاره میکنیم.
شنیدن فعال و مؤثر
یکی از استراتژیها یا راهبردهایی که میتواند به بهبود تلفظ کمک کند، گوش دادن با دقت به صداها، استرس و لحن و آهنگ زبان انگلیسی است. زبان آموزان با گوش دادن دقیق میتوانند تفاوت بین تلفظ خود و تلفظ هدف را متوجه شوند و مناطقی را که نیاز به بهبود دارند شناسایی کنند. به علاوه، میتوانیم از آنچه که میشنویم به عنوان الگویی برای تمرین و تکرار استفاده کرده و سعی کنیم تلفظ خودمان را با صداها و الگوهای زبان انگلیسی تطبیق دهیم که در واقع همان مورد بعدی است که در ادامه توضیح میدهیم.
تقلید و تکرار
استراتژی دیگری که میتواند به بهبود تلفظ کمک کند، تقلید از افراد انگلیسی زبان یا سخنرانان ماهر انگلیسی است. فراگیران انگلیسی با تقلید میتوانند نحوه بیان و حرکات دهان، زبان و لبها و همچنین نحوه هدایت جریان هوا و صدا را تمرین کنند؛ همچنین میتوانند ریتم و ملودی انگلیسی و نحوه استفاده از استرس و تأکید بر کلمات و اطلاعات مهم را بیاموزند. به این منظور میتوان از منابع مختلف، مانند سخنرانیها، آهنگها یا فیلمهای جلسات TED استفاده کرد.
تمرین با Tongue Twister ها
راهبرد سومی که میتواند به بهبود تلفظ کمک کند، تمرین با Tongue Twister هاست. Tongue Twister یا زبان پیچ به عباراتی میگوییم که حاوی صداهای مشابه یا دشوار هستند که میتوانند مهارتهای تلفظ زبان آموزان را به چالش بکشند. برای مثال:
Can you can a canned can into an un – canned can like a canner can can a canned can into an un – canned can
زبان آموزان میتوانند با تمرین با این عبارتها، دقت، روانی و سرعت تلفظ خود را بهبود بخشند و علاوه بر آن کمی خوش بگذرانند و لذت ببرند. برای استفاده از این ابزار میتوانید به آرامی شروع کنید و به تدریج سرعت را افزایش دهید و Tongue Twister را چندین بار تکرار کنید تا زمانی که بتوانید آن را بدون خطا به زبان بیاورید.
ضبط کردن صدا و ارزیابی مستمر تلفظ
راهبرد چهارمی که میتواند به بهبود تلفظ کمک کند، ضبط صدا و ارزیابی خودتان است. با ضبط و ارزیابی خودتان میتوانید پیشرفت خود را زیر نظر بگیرید و تلفظ خود را با تلفظ هدف مقایسه کنید. همچنین میتوانید نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و اهداف مشخص و واقعبینانهای را برای بهبود تلفظ تعیین کنید. به این منظور میتوان از ابزارهای مختلفی برای ضبط صدا و ارزیابی استفاده کرد، مانند نرمافزارهای ضبط صدا، آزمونهای تلفظ آنلاین، یا وبسایتها و برنامههای مخصوصی که کیفیت تلفظ شما را با تلفظ استاندارد مقایسه و بررسی میکنند.
سخن پایانی: بهبود تلفظ و اهمیت نهایی آن
تلفظ یک مهارت حیاتی برای برقراری ارتباط در زبان انگلیسی است، اما میتواند برای افراد غیر انگلیسی زبان چالش برانگیز باشد. تلفظ تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله زبان مادری، کیفیت و کمیت قرار گرفتن در معرض انگلیسی، انگیزه و سن زبان آموز قرار دارد. تلفظ را میتوان با استفاده از استراتژیهای مختلفی بهبود داد، مانند گوش دادن با دقت، تقلید و تکرار، تمرین با Tongue Twister ها، و ضبط صدا و ارزیابی خود. علاوه بر اینها میتوانید از ابزارهای کمکی متنوعی در تمرین تلفظ استفاده کنید، مانند دورههای آنلاین، فیلمها، بازیها یا برنامههای مخصوص تمرین و یادگیری تلفظ. با این حال باید به خاطر داشته باشید که تلفظ تنها وسیله ارتباطی نیست و علاوه بر آن باید به تقویت مهارتهای دیگر مانند دستور زبان، واژگان و موقعیت کاربرد کلمات و عبارات نیز توجه داشته باشید.
در پایان باید به این نکته مهم نیز اشاره کنیم که کمال گرایی در تلفظ برای غیر انگلیسی زبانان لزوماً یک هدف درست و منطقی نیست، بلکه مهمتر آن است که وضوح پیام و درک مخاطب را مد نظر قرار دهیم و در این میان برای لهجه و هویت منحصر به فرد خودمان ارزش قائل باشیم.